Słownik Transportowy
Słownik Transportowy Shipplace: A, B, C, F, I, J, K, L, M, N, O, P, S, T, W, Z
Słownik Transportowy – litera A
Agent celny
To specjalista, który jest odpowiedzialny za odprawy celne dla importerów i eksporterów. Jest
koniecznym ogniwem w transporcie ekspresowym międzynarodowym oraz standardowym.
Agent celny musi legitymować się zdanym egzaminem państwowym oraz być wpisanym na
listę agentów celnych. Ma szeroką wiedzę o cłach, podatkach od towarów i usług w obrocie
zagranicznym. Poza tym zajmuje się także zagadnieniami dotyczącymi podatku akcyzowego,
zgłoszeniami statystycznymi oraz szeregiem innych czynności, którym podlega transport
dedykowany w łańcuchu dostaw.
Awizacja
Inaczej awizo. To zawiadomienie odbiorcy o wysłaniu towarów. Obejmuje standardowe i
ekspresowe przesyłki międzynarodowe oraz krajowe. W spedycji awizacja to proces
informowania spedytora o tym, że chce się przeprowadzić załadunek lub wyładunek towaru o
konkretnej godzinie. Tym samym dostawy ekspresowe do produkcji mogą być realizowane
sprawnie – bez kolejek oraz postojów pod firmą klienta.
ADR
Umowa europejska, która normalizuje transport ekspresowy międzynarodowy oraz krajowy
ładunków niebezpiecznych. ADR (z fr. L’ Accord européen relatif au transport international
des marchandises Dangereuses par Route) została sporządzona w Genewie w latach 50.
ubiegłego stulecia, a obecnie obowiązuje w 50 krajach. Konwencja podlega nowelizacji co
dwa lata. W 2003 roku weszły w życie przepisy, które zobowiązują każdą firmę zajmującą się
transportem dedykowanym międzynarodowym i krajowym materiałów niebezpiecznych, do
współpracy z doradcą ADR. To on odpowiada za realizację nałożonych przez konwencję
wymagań. Poza tym pojazdy przewożące substancje niebezpieczne powinny być oznakowane
znormalizowanymi tablicami ADR.
Słownik Transportowy – litera B
Słownik Transportowy – litera C
Cargo
To inaczej po prostu ładunek umieszczony na pojeździe i przeznaczony do przewozu. Pojęcie
stosowane powszechnie w imporcie, handlu oraz transporcie ekspresowym
międzynarodowym oraz standardowym. Dotyczy tych ładunków, które nie są zamocowane na
stałe do środka transportu – czyli różnego rodzaju kontenerów lub skrzyń. W zależności od
różnorodnych parametrów wymienia się wiele typów cargo. Ładunki mają bowiem cechy
biologiczne, chemiczne, fizyczne czy też fizykochemiczne, które wpływają na to, w jaki
sposób towary są przewożone, czy są narażone na uszkodzenia lub też wymagają specjalnych
warunków. Dzięki sprawnej logistyce ekspresowe przesyłki międzynarodowe docierają do
odbiorców szybko i w nienaruszonym stanie. Cargo dzieli się również ze względu na
wielkość ładunku na drogowe całopojazdowe i ponadgabarytowe.
CEMT
Zezwolenie na transport ekspresowy międzynarodowy pomiędzy państwami członkowskimi.
Wyłączone są kraje członkowskie OECD oraz wiele państw Europy Wschodniej i
Południowo-Wschodniej. Jest udzielane przez ministerstwo transportu lub handlu, a jego
ważność obowiązuje przez dwanaście miesięcy. Warto pamiętać, że CEMT (z fr. Conférence
Européenne des Ministres des Transports) nie uprawnia do przewozu wewnątrzkrajowego w
państwie członkowskim CEMT ani do przewozów pomiędzy państwem członkowskim a
państwem niebędącym członkiem tej organizacji. Taki dokument należy wypełnić przed
rozpoczęciem jazdy i trzeba mieć go w pojeździe niezależnie od tego, czy jest on załadowany
przesyłkami paletowymi międzynarodowymi czy też nie.
Centrum logistyczne
Obiekt przestrzennie funkcjonalny dysponujący odpowiednią infrastrukturą i organizacją. W
centrum logistycznym są realizowane różnego rodzaju usługi takie jak przyjmowanie,
magazynowanie, rozszerzenie i wydawanie towarów. Poza tym na terenie są również
świadczone inne usługi towarzyszące, które są świadczone przez niezależne od nadawcy lub
odbiorcy podmioty gospodarcze. W ten sposób można zaplanować dostawy ekspresowe do
produkcji oraz szereg innych zleceń od klientów. Najczęściej centra logistyczne są
ulokowane przy skrzyżowaniach ważnych dróg.
Certyfikat kontrolny towarów
Dokument, który jest wystawiony przez uprawniony organ. Certyfikat kontrolny towarów
(ang. Goods Control Certificate) potwierdza jakość opisanych towarów, zgodność z normami
krajowymi lub zagranicznymi. Zdarza się też, że transport dedykowany międzynarodowy
będzie musiał odpowiadać przepisom kraju importującego lub warunkom kontraktu.
Consignee
Międzynarodowe określenie odbiorcy stosowane w listach przewozowych na przykład na
przesyłkach paletowych międzynarodowych. W umowie transportu to właśnie Consignee jest
odpowiedzialny za odebranie ładunku – na przykład finansowo, dostarczonego przez
przewoźnika.
Cło
Forma podatku, który jest nakładany na towary w związku z ich wywozem i przywozem. Są
one dokonywane przez granice celne państwa lub też tranzyt przez obszar celny. Cło jest więc
opłatą, która stanowi źródło dochodu dla skarbu państwa. Wyróżnia się cła importowe
(przywozowe), eksportowe (wywozowe) oraz tranzytowe (przewozowe). Wylicza się je w
zależności od ilości, wagi oraz wartości towaru. Poza ustalonymi taryfami w transporcie
dedykowanym międzynarodowym stosuje się stawki podstawowe i ulgowe, minimalne i
maksymalne, te dotyczące wybranych towarów lub też preferencyjne, dyskryminacyjne i
odwetowe. Główna rola cła jest związana z zadaniami fiskalnymi. Poza tym pełni ono ważną
funkcję ochronną przed konkurencją zagraniczną i ekspansją eksportową dla przemysłu
krajowego oraz rolnictwa. Tym samym cło może wpływać na produkcję i jej opłacalność oraz
wzrost cen. Na rynku wewnętrznym Unii Europejskiej obowiązuje unia celna, która znosi
opłaty i wprowadza jednakowe taryfy celne dla towarów importowanych do wspólnoty. To
wpływa na cenę ekspresowych przesyłek międzynarodowych w obrębie UE.
CMR
Umowa międzynarodowego transportu towarów drogą lądową. Porozumienie reguluje
składanie oraz realizację zleceń, a także ustala odpowiedzialność związaną z opóźnieniami
transportów ekspresowych międzynarodowych i standardowych. Tym samym CRM (z ang.
Convention relative au contrat de transport international de marchandises par route –
Konwencja o umowie międzynarodowego drogowego transportu towarów) systematyzuje
także sprawy, które są związane z utratą lub uszkodzeniem przewożonych ładunków. Tym
samym porozumienie dotyczy także reklamacji i przypadków angażowania przewoźników
jako podwykonawców. Błędne jest natomiast stosowanie pojęcia CMR jako synonimu
międzynarodowego listu przewozowego CMR. Jest on wystawiany kontenerom oraz
wymiennym nadwoziom. Umowa obowiązuje w transporcie ekspresowym
międzynarodowym oraz krajowym.
Cross-Trade
Transport ekspresowy międzynarodowy między dwoma krajami. Jest realizowany przez
przewoźnika, który nie ma siedziby w żadnym z tych państw. Oznacza to, że jest to przewóz
przeprowadzany pośrednio. Z pewnością jest to ekonomiczna opcja, ponieważ otwiera rynek
oraz rodzi konkurencję. Dzięki temu można zlecić transport przesyłki paletowej
międzynarodowej temu przewoźnikowi, który zaproponuje najlepszą ofertę. Warto pamiętać o
tym, że przewozy cross-trade odbywają się między państwami a nie firmami.
Czas pracy kierowców
To ustalony przez normy czas prowadzenia pojazdu. Według obowiązujących przepisów
kierowca po czterech i pół godziny jazdy musi mieć 45 minut przerwy. Natomiast po
przejechaniu 9 godzin musi się udać na odpoczynek dobowy, który trwa najczęściej 11
godzin. Ustawodawca określił wyjątki od tej reguły i trzy razy w tygodniu można odpoczynek
skrócić do 9 godzin. Z zasady kierowca nie może pracować dłużej niż 15 godzin. Warto
również zwrócić uwagę, że według ustawy czas pracy kierowcy to czas od rozpoczęcia do
zakończenia pracy. Będzie chodzić więc o prowadzenie pojazdu, załadowywanie i
rozładowywanie towarów oraz nadzór nad załadunkiem i rozładunkiem – na przykład
przesyłek paletowych międzynarodowych, pomoc osobom wsiadającym i wysiadającym,
czynności spedycyjne i wiele innych czynności związanych z obsługą pojazdu,
formalnościami oraz koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa.
Czas transportu
Obejmuje czas od rozpoczęcia załadunku – na przykład przesyłki paletowej międzynarodowej
w miejscu załadowania do zakończenia rozładunku w miejscu rozładowania. Natomiast nie
obejmuje oczekiwania na załadunek oraz czasu po wyładunku. Tym samym czas transportu to
suma tego, ile trwa przewóz i wszystkie czynności ładunkowe w transporcie dedykowanym
międzynarodowym i krajowym.
Słownik Transportowy – litera F
FTL
Rodzaj transportu ekspresowego międzynarodowego, który jest przeznaczony dla tych
przedsiębiorców, którzy przewożą większe ilości ładunku – najczęściej zajmuje on całą
powierzchnię ładunkową lub jego większą część. FTL (z ang. Full Truck Load) pozwala
dzięki temu znacznie uprościć cały proces logistyczny, ponieważ towar jest dostarczany od
nadawcy do odbiorcy. Ten rodzaj transportu jest więc zdecydowanie szybszy i nie wymaga
pośrednich punktów rozładunku. Przesyłki paletowe międzynarodowe mogą więc być
transportowane bezpośrednio na przykład z portu do magazynu. Najczęściej transport
dedykowany w łańcuchu dostaw w opcji FTL wybierają producenci produktów spożywczych
oraz klienci, którzy przewożą duże towary o znacznej wadze. W tym wariancie opłacie
podlega cała powierzchnia ładunkowa.
FIX
Dawniej przesyłka terminowa. Polega na tym, że ładunek musi zostać dostarczony odbiorcy
dokładnie o wyznaczonej godzinie. To oznacza, że przewoźnik nie może przyjechać ani za
wcześnie, ani się spóźnić. W tym drugim wypadku samochód może czekać na kolejny slot
nawet kilka dni. Poza tym za spóźnienia bywają także naliczane kary umowne. FIX określa
nieprzekraczalny czas załadunku lub rozładunku pojazdu ciężarowego na przykład z
przesyłek paletowych międzynarodowych.
Słownik Transportowy – litera I
Incoterms
Międzynarodowy zbiór reguł, który precyzuje warunki umowy transportowej zawartej między
sprzedawcą a kupującym. Ważnym elementem jest podział kosztów i odpowiedzialności oraz
ryzyka pomiędzy obie strony. Poza tym Incoterms (z ang. International Commercial Terms)
wskazują, jakimi środkami zostanie przeprowadzony transport ekspresowy międzynarodowy.
Same Międzynarodowe Reguły Handlu są powszechne niemalże na całym świecie i co kilka
lat podlegają aktualizacji. Dzięki temu dokument od 1939 roku w dalszym ciągu odpowiada
na potrzeby firm transportowych oraz nadawców i odbiorców oraz ułatwia zawieranie
korzystnych dla wszystkich umów, które bazują na konkretnych zasadach. To sprawia, że
standardowe i ekspresowe przesyłki międzynarodowe są dostarczane na całym świecie
według tych samych zapisów. Reguły Incoterms są zapisywanie w formie trzyliterowych
skrótów. To informacje dotyczące przewozu produktów, rozliczenia odpowiedzialności
eksportowych i importowych, pokrycia kosztów – w tym transportu i ubezpieczenia,
przeniesienia ryzyka za stan produktów w różnych punktach procesu transportowego.
Słownik Transportowy – litera J
Just In Time
Metoda zarządzania, która ma na celu redukcję pracy w procesie produkcyjno-
magazynowym. Tym samym minimalizuje się koszty, wykorzystuje się efektywniej
pracowników i usprawnia się przepływ informacji. Just In Time (z ang. na czas, w samą porę)
został opracowany przez firmę Toyota, a następnie zaczął być powszechnie stosowany w
logistyce i magazynach. Obecnie JIT jest zbiorem zasad postępowania w przemyśle. Ta
metoda ma na celu wyeliminowanie marnotrawstwa poprzez oszacowanie zapotrzebowania.
Dzięki temu wytwarza się dokładnie taką ilość produktów, jakie odpowiadają na
zainteresowanie klientów. Poza produkcją sprawdza się też w magazynach. Obniża koszty
składowania, minimalizuje ryzyko przeterminowania produktów, pozwala firmom na większą
elastyczność.
Słownik Transportowy – litera K
Kabotaż (przewóz kabotażowy)
Przewóz ładunku między dwoma punktami na obszarze tego samego kraju poprzez firmę
zarejestrowaną w innym państwie. Takie rozwiązanie pozwala prowadzić działalność i
organizować transport dedykowany w łańcuchu dostaw poza granicami kraju, w którym
znajduje się siedziba przedsiębiorstwa. To z zasady wpływa na konkurencyjność na rynku
oraz pozwala ograniczyć liczbę tak zwanych pustych przejazdów – czyli bez ładunków.
Kabotaż może być wykonywany przez każdą firmę przewozową, która posiada odpowiednie
licencje i ma zarejestrowaną działalność, a tym samym może realizować transport ekspresowy
międzynarodowy. To usługa ekonomiczna i ekologiczna, która kierowcy pozwala efektywnie
zarządzać czasem pracy.
W Unii Europejskiej wyróżnia się mały kabotaż, który jest realizowany przez firmę na terenie
jednego państwa UE, oraz duży – przeprowadzany między kilkoma państwami wspólnoty.
Słownik Transportowy – litera L
LTL
Ładunki drobnicowe, które ze względu na mały gabaryt lub masę są przewożone zbiorowo.
Tym samym trasa od nadawcy do odbiorcy ma szereg punktów pośrednich, w których
wykonywany jest załadunek i rozładunek lub też przeładunek towaru na inne auto. LTL (z
ang. Less Than Truckload) pozwala zoptymalizować trasę i koszty przejazdu. Ten rodzaj
transportu ekspresowego międzynarodowego będzie więc dotyczyć przesyłek, które zajmą
część powierzchni ładunkowej. Tę dzieli się między różnych nadawców, a przedsiębiorca,
który zleca usługę, płaci za niewykorzystane miejsce. To jest doskonałe rozwiązanie, gdy
wysyła się jedną lub kilka przesyłek paletowych międzynarodowych. Trzeba się oczywiście
liczyć z tym, że taki transport jest bardziej czasochłonny, bo kierowca musi rozwieść ładunki
do różnych klientów, a nie jedzie po prostu z ładowni do magazynu. Poza tym LTL
rewelacyjnie się sprawdza, gdy wysyła się ciężkie towary, których nie można dodać
kurierem, a są za małe na transport FTL.
Słownik Transportowy – litera Ł
Ładunek całopojazdowy
Obejmuje całą powierzchnię ciężarówki i jest wysłany do jednego odbiorcy. Inaczej ten
rodzaj transportu ekspresowego międzynarodowego jest określany Full Truck Load – w
skrócie FTL. Najczęściej jako kryterium przyjmuje się warunki przewozu. Poza tym bierze
się pod uwagę maksymalny balast, który jest dopuszczalny w danym środku transportu. Po
trzecie, ważna jest zajmowana przez ładunek przestrzeń. Przy FTL płaci się oczywiście za
cały pojazd nawet wtedy, gdy nie jest całkowicie wykorzystany, a ekspresowe przesyłki
międzynarodowe nie mają maksymalnej wagi. Ogromną zaletą ładunków całopojazdowych
jest to, że przyspieszają i usprawniają transport oraz świetnie się sprawdzają przy delikatnych
ładunkach czy też tych szybko psujących się. Z drugiej strony to rozwiązanie kosztowne.
Ładunek częściowy
Rodzaj ładunku, który wykorzystuje część dostępnej przestrzeni ładunkowej środka
transportowego. Wyróżnia się w ramach tej usługi LTL (z ang. Less than Truck Load) –
termin ustalony dla samochodów ciężarowych, oraz LCL (z ang. Less than Container Load)
dla kontenerów. Najczęściej ładunek częściowy jest określany na podstawie wielkości
przesyłki lub też konkretnych wymagań, jakim ma podlegać transport dedykowany w
łańcuchu dostaw. Z zasady w tym modelu łączy się dostępne przestrzenie transportowe z
innymi. W jednym przewozie mogą być więc dostarczane różne ładunki częściowe, co
sprawia, że ten rodzaj transportu jest tańszy choć bardziej czasochłonny. Na termin
doręczenia wpływać będą bowiem załadunki, rozładunki oraz przeładunki na inne
samochody. To generuje również dodatkowe odległości, jakie pokonują na przykład przesyłki
paletowe międzynarodowe. Jak widać, transport ładunków częściowych nie będzie sprawdzać
się przy towarach o krótkim terminie ważności czy ekspresowych.
Łańcuch dostaw
Proces, który zachodzi od momentu złożenia przez klienta zamówienia aż do dostarczenia
produktu czy wykonania usługi i rozliczenia transakcji. Tym samym obejmuje szereg
czynności takich jak planowanie, realizację i kontrolę, procesy przetwórcze i doręczenie
produktu klientowi. W łańcuchu dostaw współpracują ze sobą różni dostawcy i
przedsiębiorstwa, którzy realizują kolejne punkty. Im bardziej złożony to proces, tym większa
konieczność przepływu informacji między przedsiębiorstwami a klientami, a to jeden z
ważniejszych elementów globalizacji.
W łańcuchu dostaw wyróżnia się trzy główne etapy:
• Zaopatrzenie – sposób, miejsce, moment pozyskania i dostarczenia surowców
służących do produkcji wyrobów;
• Produkcja – przekształcenie surowców w wyroby gotowe;
• Dystrybucja – czynności umożliwiające dostarczenie produktów do miejsca
docelowego. Jest to możliwe za pośrednictwem sieci dystrybutorów, magazynów,
sklepów stacjonarnych lub internetowych. Tu często wykorzystuje się transport
ekspresowy międzynarodowy.
Specjaliści podkreślają, że łańcuch dostaw wpływa również na wartość towarów, ponieważ
wraz z przechodzeniem produktów przez kolejne ogniwa stają się one droższe.
Najważniejszym elementem jest oczywiście magazyn.
Łańcuch logistyczny
Liniowo uporządkowany zbiór jednostek, które prowadzą operacje logistyczne, aby
dostarczyć ładunek z jednego miejsca do drugiego lub też do końcowego użytkownika.
Łańcuch logistyczny będzie więc całością wszystkich działań koniecznych do tego, by towary
zostały przewiezione od producenta do konsumenta. Tym samym na poszczególne etapy
wpływa poziom współpracy dostawców materiałów, przewoźników realizujących dostawy
ekspresowe do produkcji, magazynów, agentów, producentów, firm i organizatorów sieci
dystrybucyjnej, a także klientów ostatecznych.
W łańcuchu logistycznym wyróżnia się główne funkcje:
• Dostawę surowców, materiałów i półproduktów;
• Magazynowanie produktów, materiałów i surowców;
• Produkcję towarów;
• Dystrybucję;
• Spożycie wyrobów gotowych;
• Serwisowanie konsumentów i klientów.
Słownik Transportowy – litera M
Maty antypoślizgowe
Dodatkowy element zabezpieczający ładunek przed przemieszczaniem wykonany z granulatu
gumowego. Uzupełnia takie rozwiązania jak pasy, którymi mocuje się przesyłki paletowe
międzynarodowe w specjalistycznym samochodzie. Maty mają za zadanie uniemożliwić
ślizganie się ładunku po powierzchni ładownej. Powszechnie są obecnie stosowane w
transporcie ekspresowym międzynarodowym palet. Zwiększają siłę tarcia między podłogą a
podstawą, poprawiają bezpieczeństwo, a także zmniejszają ryzyko uszkodzenia ładunku.
Producenci oferują różnego rodzaju maty antypoślizgowe, a dodatkowa faktura sprawia, że
nawet towary wrażliwe na uszkodzenia są właściwie chronione. Podkładki sprzedawane są w
różnych formach i rozmiarach, więc bez problemu można dopasować parametry do potrzeb
oraz rodzaju transportu ekspresowego międzynarodowego oraz specyfiki ładunki. Dostępne
są rolki, taśmy oraz gotowe kawałki. Grubość mat oscyluje od 3 do 8 milimetrów. Im są
grubsze, tym mają większe maksymalne obciążenie.
Międzynarodowy list przewozowy CMR
Podstawowy dokument, który potwierdza zawarcie umowy przewozu. Zawiera najważniejsze
w transporcie ekspresowym międzynarodowym dane takie jak: miejsce załadunku i
rozładunku oraz informacje o ilości ładunku i jego wadze. Znaleźć można także dane stron,
terminy nadania i odbioru, ustalone koszty transportu oraz dodatkowe instrukcje. Mogą one
na przykład dotyczyć cła. Poza tym dokument zawiera także wykaz dokumentów, jakie są w
posiadaniu kierowcy. List CMR – czyli Konwencja o umowie międzynarodowego drogowego
transportu towarów (z fr. Convention relative au contrat de transport international de
Marchandise par Route) nie jest obowiązkowy i nie musi być wystawiany między stronami
transakcji. Jest jedynie potwierdzeniem zawarcia umowy przewozu. Warto pamiętać o tym, że
brak tego dokumentu nie wpływa na ważność zobowiązań. Niezmiennie jednak
międzynarodowy list przewozowy CMR usprawnia transport dedykowany międzynarodowy i
jest gotową instrukcją dla przewoźnika. Druk jest wystawiany w trzech oryginalnych
egzemplarzach podpisanych przez nadawcę i przewoźnika.
Myto
Opłata pobierana za przejazd między dwoma punktami drogi. Dotyczy jezdni, autostrady,
tunelu czy mostu, a jej wysokość jest uzależniona od kilku czynników takich jak na przykład
masa i rodzaj pojazdu oraz typ trasy. Myto może być pobierane jako podatek centralny lub
lokalny, a także przez prywatnego właściciela obiektu. Zdarza się także, że jest stosowane na
preferencyjnych warunkach. W Polsce myto nazywa się ViaToll i jest systemem poboru
opłaty. Wykorzystuje przy tym technologię satelitarną GPS lub komunikację bezprzewodową.
W kraju pobiera się myto na wybranych drogach od wszystkich pojazdów osobowych i
ciężarowych oraz od autobusów za pośrednictwem mechanizmu ViaBOX. To urządzenie,
które znajduje się wewnątrz pojazdu i umożliwia elektroniczną obsługę płatności. W Europie
system jest bardzo zróżnicowany, więc zawsze należy sprawdzić, jakie przepisy i opłaty
obowiązują w danym kraju. W transporcie ekspresowym międzynarodowym myto pełni
bardzo ważną funkcję, ponieważ zapewnia środki na konieczne remonty dróg.
Słownik Transportowy – litera N
Neutralizacja
Procedura stosowana przy świadczeniu usług transportowych i spedycji, która ma na celu
ukrycie ostatecznych danych odbiorcy lub pierwszego dostawcy. Służy to z jednej strony do
ochrony tajemnic handlowych i nie generuje negatywnych skutków podatkowych. Z drugiej
strony neutralizacja listu przewozowego bywa wykorzystywana do tego, by odbiorca nie
wiedział, kto jest nadawcą – tym samym na przykład by nie mógł się skontaktować w celu
uzgodnienia cen. Warto pamiętać również o tym, że to ważniejszym dokumentem staje się
zlecenie spedycyjne – zawiera miejsce załadunku i rozładunku. Poza tym klienci dysponują
także fakturą przewoźnika za wykonanie transportu dedykowanego międzynarodowego lub
krajowego.
Słownik Transportowy – litera O
OCP + OCS
Rodzaje ubezpieczenia spedytora i przewoźnika, który zajmuje się transportem dedykowanym
międzynarodowym i krajowym. Wiążą się z dość dużym ryzykiem w branży wynikającym na
przykład z kradzieży czy zniszczenia ładunku. Tym samym polisa pozwala zabezpieczyć
interesy firmy transportowej. Ubezpieczenie OCP – inaczej odpowiedzialność cywilna
przewoźnika, to opcja skierowana do firm, które w ofercie mają transport przesyłek
paletowych międzynarodowych. O odszkodowanie można się starać w przypadku zniszczenia
lub kradzieży ładunku lub też nawet opóźnienia dostawy. Polisa powinna być skrojona na
miarę faktycznych potrzeb, by w przypadku straty móc liczyć na optymalną ochronę. Warto
więc przeanalizować ogólne warunki ubezpieczenia oraz zwrócić uwagę na sumę
gwarantowaną. Inną opcją jest ubezpieczenie OCS – odpowiedzialność cywilna spedytora.
Polisa chroni firmy z tego sektora od odpowiedzialności wobec kontrahenta. Tym samym
szkoda może wynikać z niewykonania usługi czy też z niewywiązania się z umowy w
zakresie przewozu i wyładunku towaru, pakowania oraz kontroli przesyłek czy
przygotowywania dokumentów przewozowych.
Słownik Transportowy – litera P
Palety – rodzaje
Konstrukcje wykorzystywane w transporcie ekspresowym międzynarodowym oraz krajowym
większych ładunków. Są standardem w magazynach oraz zakładach produkcyjnych. Przede
wszystkim zapewniają towarom stabilność, pozwalają zadbać o bezpieczeństwo oraz
ułatwiają obsługę ładunków, a tym samym podnoszą komfort działań związanych z logistyką.
Od lat przesyłki paletowe międzynarodowe podlegają standaryzacji i wyróżnia się kilka
rodzajów charakterystycznych podstaw. Normą jest „EUR” – czyli europaleta o wymiarach
120x80 cm przy zachowaniu 144 milimetrów wysokości. Takie określenie usprawnia proces
rozładunku i przekazania towaru oraz pozwala zaplanować, jak duży ładunek zmieści się w
danym transporcie oraz odpowiednio go wycenić. Paleta, która mieści się w europejskim
standardzie, powinna mieć logo „EPAL” na lewym rogu, kod firmy producenta na centralnej
nodze oraz logo „EUR” na prawym rogu. Waga podstawy drewnianej mieści się natomiast
przedziale od 20 do 25 kg.
Wyróżnia się kilka rodzajów palet wykorzystywanych w transporcie dedykowanym w
łańcuchu dostaw. Można je podzielić ze względu na materiał, z jakiego są zbudowane, oraz
wymiary. W tym pierwszym przypadku są to palety z drewna, plastiku oraz metalu. Poza tym
producenci proponują różne wymiary podstaw, które sprawdzają się w rozmaitych
zastosowaniach. Od tego zależy, jaka ilość ładunku może być przewieziona oraz jakie
urządzenie zostanie przy tym wykorzystane. Najczęściej podziału dokonuje się na palety
800x600 mm, 800x1200 mm, 1000x1200 mm oraz 1200x1200 mm.
Palety z wymianą i bez wymiany
Rodzaje sytuacji w transporcie dedykowanym międzynarodowym, gdy wskazuje się, co
przewoźnik ma zrobić z podstawą po dostarczeniu na miejsce. W przypadku opcji paleta bez
wymiany ma się do czynienia z tym, że towar jest zapakowany na nośnik i wraz z nim
zdawany na rozładunku. Natomiast w przypadku przesyłek paletowych międzynarodowych i
krajowych z wymianą przewoźnik dysponuje dodatkowymi podstawami w tak zwanym koszu
paletowym. Podczas załadunku oddaje tyle palet, ile jest ładowanych, a przy rozładunku
otrzymuje taką ilość, jaką przekazuje z przesyłkami. Operacje wymiany są oczywiście
potwierdzone w dokumentacji.
Pasy
Elementy mocujące ładunek wykorzystywane w transporcie dedykowanym
międzynarodowym i krajowym. Przede wszystkim mają za zadanie zabezpieczyć towary w
czasie przewozu, a tym samym minimalizować straty, które wynikają z przemieszczania się
przesyłek. Pasy transportowe sprawdzają się w transporcie lądowym – w samochodach czy
tirach, morskim czy powietrznym. Wspomagają także transport ekspresowy busem
międzynarodowy oraz krajowy. Co istotne, pasy są szyte na zamówienie zgodnie z
wymaganiami klienta i składają się z haka dwu palczastego oraz grzechotki (napinacza), które
pozwalają zamocować materiał do elementów mocujących i bezpośrednio do ładunków oraz
go napiąć. Dostępne są różne warianty wytrzymałościowe, które dopasowuje się do ciężaru
przesyłek paletowych międzynarodowych oraz innych ładunków.
Słownik Transportowy – litera S
Spedycja
Organizowanie transportu dedykowanego w łańcuchu dostaw oraz innych usług związanych z
przewozem ładunków. Dzieli się spedycję na krajową, międzynarodową, publiczną oraz
własną. Poza tym ze względu na środek transportu można wyróżnić kolejową, lotniczą,
morską oraz samochodową. Najważniejsze jest to, że zakresem działań obejmuje wszystkie
czynności, które gwarantują terminowy i bezpieczny transport bez samego przewozu.
Spedycja może być wykonywana przez użytkownika transportu, przedsiębiorstwo
transportowe lub też wyodrębnione przedsiębiorstwo spedycyjne i zajmuje się zarobkowo
odpłatnie czynnościami związanymi z organizowaniem przewozu ładunków na rzecz
określonego zleceniodawcy. Jej zadaniem jest taka organizacja przemieszczenia ładunków
przy zastosowaniu odpowiednio dobranych środków transportowych i sposobu przewozu, by
zapewnić bezproblemowe przesyłanie na przykład przesyłek paletowych międzynarodowych
czy krajowych od nadawcy do odbiorcy.
Słownik Transportowy – litera T
Tachograf
Urządzenie analogowe lub cyfrowe montowane w różnego rodzaju pojazdach, które ma na
celu zdalną rejestrację oraz zapis ilości przejechanych kilometrów, chwilowej prędkości
pojazdu, aktywności kierowcy. Poza tym znaleźć można też dokładną datę i godzinę otwarcia
obudowy zawierającej wykresówki w tachografach analogowych oraz zapis przerw w pracy i
okresów dziennego odpoczynku. Obowiązek montowania tego typu urządzeń jest
warunkowany przepisami prawa i dotyczy pojazdów, których dopuszczalna masa całkowita
zestawu przekracza 3,5 tony, oraz samochodów do przewozu osób, które są przystosowane do
transportu większej od dziewięciu liczby osób. Na rynku znaleźć można tachografy cyfrowe
oraz analogowe. Te pierwsze skutecznie wypierają z rynku tradycyjne urządzenia przede
wszystkim dlatego, że są podatne na możliwość fałszowania zapisów. Tachografy są
niezbędne, by realizować transport dedykowany międzynarodowy oraz krajowy.
Time Critical Shipping Services
Transport ekspresowy międzynarodowy realizowany w ściśle określonych ramach
czasowych. Jest przeznaczony do szybkich przewozów towarów. Usługi ograniczone czasowo
są dostępne z różnymi unikalnymi opcjami. Tym samym przesyłki paletowe międzynarodowe
wymagające specjalnej obsługi i dbałości są dostarczane w gwarantowanym terminie. W ten
sposób odbywa się często transport dedykowany w łańcuchu dostaw produktów spożywczych
i łatwo psujących się.
Time Sensitive Shipment
Ekspresowe przesyłki międzynarodowe są często zamawiane przez firmy, którym zależy na
szybkich i sprawnych doręczeniach. W tym wypadku czas transportu ma bowiem kluczowe
znaczenie. Z jednej strony tego typu usługi są przeznaczone dla towarów łatwo psujących się,
które muszą być przewożone w określonych warunkach. Poza tym specjalistyczny transport
ekspresowy międzynarodowy jest także wykorzystywany, gdy chce się jak najlepiej
zrealizować zamówienie. Dotyczy to przede wszystkim działu logistyki biznesowej. Wrażliwe
na czas przesyłki paletowe międzynarodowe muszą zostać dostarczone w krótszym czasie niż
tradycyjne paczki. To często produkty o wysokiej wartości, które są narażone na kradzież lub
uszkodzenie. Poza tym usługi specjalistyczne transportu dedykowanego międzynarodowego
obejmuje także towary łatwo psujące się, takie jak mięso i rośliny. Szczególnym rodzajem
ładunków są organy oraz krew.
Towar neutralny
To ekspresowe przesyłki międzynarodowe oraz krajowe, które nie wymagają specjalnego
wyposażenia naczepy. Najczęściej będą to części samochodowe, materiały budowlane, meble,
papier. Ważną cechą towarów neutralnych jest to, że nie należą do kategorii ładunków
niebezpiecznych (ADR). W związku z tym ich transport dedykowany międzynarodowy oraz
krajowy przebiega bez dodatkowych ograniczeń i wytycznych. Sam ładunek nie ulega
działaniu wilgoci, temperatury i zjawisk atmosferycznych oraz może być łączony z innymi
typami towaru.
TSL
Połączenie trzech sektorów – transportu, spedycji oraz logistyki. To obsługa przewozów
towarowych na terenie kraju oraz transport ekspresowy międzynarodowy, a najważniejszym
zadaniem TSL jest optymalne planowanie schematu wysyłek. Na te czynności wpływa szereg
skomplikowanych procesów takich jak na przykład magazynowanie, przygotowanie, nadanie
i śledzenie transportu. W praktyce transport dedykowany międzynarodowy wykorzystuje
fracht kolejowy, lotniczy czy morski oraz w wielu wypadkach łączy różne sposoby przewozu.
Specjaliści TSL muszą mieć wiedzą z zakresu finansów, prawa oraz bezpieczeństwa w
łańcuchu dostaw. Wykorzystywane w tym celu są nowoczesne technologie. Sama organizacja
transportu przez spedytorów ma być tak zaplanowana, aby ładunek dotarł nieuszkodzony do
odbiorcy w umówionym terminie. I dlatego wszystkie elementy TSL są niezwykle istotne.
Transport ekspresowy
Usługa, która ma na celu dostarczenie w jak najkrótszym czasie ekspresowych przesyłek
międzynarodowych oraz krajowych. Jest wykorzystywana najczęściej przez firmy, które
muszą przestrzegać ścisłych terminów. Bardzo często transport ekspresowy międzynarodowy
oraz krajowy dotyczy towarów łatwo psujących się lub zleceń pilnych, które muszą być
zrealizowane w pierwszej kolejności. Tym samym przewóz jest organizowany w jak
najkrótszym czasie zgodnie z ustalonym harmonogramem. Dostawy ekspresowe do produkcji
są podstawą działalności wielu rozmaitych branż, a specjalistyczne usługi transportowe
pozwalają zabezpieczyć potrzeby różnych klientów.
Słownik Transportowy – litera W
Winda
Element wyposażenia auta ciężarowego wykorzystywany w transporcie ekspresowym
międzynarodowym oraz krajowym dużych i ciężkich ładunków. Przede wszelkim ułatwia
załadunek i rozładunek towarów. Samo urządzenie montowane jest w różnego typu
pojazdach. Umożliwia samodzielne załadowanie i rozładowanie towaru w samochodzie –
najczęściej są to przesyłki paletowe międzynarodowe i krajowe. Producenci oferują windy
pasażerskie, do furgonów, zamykane, składane typu „slider”, składane „truck-away”,
specjalne oraz kolumnowe. Należy pamiętać, że samochód z takim urządzeniem potrzebuje
więcej miejsca na parkingu czy pojeździe. Windy są produkowane ze stali lub aluminium. Są
odporne na działanie czynników atmosferycznych oraz uszkodzenia mechaniczne. Poza tym
wyróżniają się dużym zakresem udźwigu. Są powszechnie stosowane w wielu branżach
przemysłu i transportu.
Wózek widłowy
Pojazd mechaniczny używany w halach magazynowych, produkcyjnych, w supermarketach, a
także w transporcie. Służy do przewozu ładunków o dużej masie. Najczęściej towary są
załadowane na drewniane standardowe palety. Wózek jezdniowy podnośnikowy może mieć
silnik gazowy, spalinowy lub elektryczny. Powszechnie stosuje się go w logistyczne,
rozładunku i załadunku towarów oraz do przewożenia ładunków zarówno wewnątrz hal i
magazynów, jak i na zewnątrz. Ułatwiają pracę szczególnie przy transporcie dużych i
ciężkich przesyłek paletowych międzynarodowych i krajowych nawet o wadze do 2 ton.
Słownik Transportowy – litera Z
Załadowca
Kupujący usługę przemieszania towaru. Jest reprezentantem strony popytu, który
odzwierciedla relację pomiędzy ilością towaru, który klienci są skłonni kupić w danym czasie
i po danej cenie. Załadowcami mogą być więc osoby fizyczne, podmioty gospodarcze –
przedsiębiorstwa logistyczne, handlowe czy bezpośredni producenci. Mają oni bardzo duży
wpływ na działania przewoźników, którzy realizują transport dedykowany w łańcuchu
dostaw. Często załadowcy zrzeszają się w zorganizowane grupy, a wówczas łatwiej jest im
dyktować własne warunki w zakresie świadczenia usług.
Załadunek
Istotny proces umieszczenia towaru na środku transportowym. Załadunek powinien być
przeprowadzony sprawnie, by nie generować strat czas oraz zapewnić ładunkom
bezpieczeństwo. W zależności od rodzaju pojazdu wskazuje się rozmaite sposoby. W
chłodniach jest możliwy jedynie załadunek tyłem. Załadunek od góry jest wykorzystywany
przy materiałach sypkich w pojazdach Walking Floor. Ta opcja bywa także realizowana
bokiem lub tyłem. W samochodach o sztywnej konstrukcji typu Koffer załadunek
przeprowadza się tylko tyłem. Natomiast najpopularniejszą opcją są pojazdy z
plandeką/firanką, które umożliwiają załadunek bokiem, górą oraz tyłem. W całym procesie
wykorzystywane są również rampy lub windy hydrauliczne oraz dźwigi.
Zlecenie transportowe
Umowa przewozu, która precyzuje warunki współpracy pomiędzy przewoźnikiem a
zleceniodawcą dotyczące przewozu ładunku. Tym samym jako taka nie odnosi się do
organizacji transportu ekspresowego międzynarodowego lub krajowego. W zleceniu
transportowym zawarte są informacje o nadawcy i odbiorcy, waga i wymiary, a także rodzaj
przesyłki, określenie czasu, a także wskazane są niezbędne do transportu numery oraz cena i
termin płatności za usługę. Podaje się także, czy towar jest ubezpieczony i jakim rodzajem
pojazdu będzie dostarczany. Zgodnie ze zleceniem przewoźnik faktyczny i umowny jest
odpowiedzialny za rezultat – czyli dostarczenie ekspresowej przesyłki międzynarodowej we
wskazane miejsce w odpowiednim czasie.